اهدای عضو در تمام دنیا مقولهای است چند وجهی؛ که مسئولیت آن، علیرغم بسیاری دیگر از شاخههای نظام سلامت، صرفاً بر عهدهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نمیباشد و نیاز به همافزایی تیمهای تخصصی مرتبط، سازمانهای فرهنگی ذیربط، نامآوران عرصههای مختلف هنری و ورزشی و ...، خیرین و آحاد جامعه دارد.
بر اساس سه پایهی معروف جهانی اهدای عضو، علم ۲۰% نقش را برای نجات جان بیماران نیازمند، در این فرایند داراست؛ که مسئولیت آن بر عهده مدیران ستادی وزارتی و دانشگاههای علوم پزشکی کشور و تیمهای تخصصی واحدهای فراهمآوری اعضای پیوندی و مراکز پیوند است.
ساختار، ۳۰% نقش را در این میان بر عهده دارد که مسئولیت آن برای ایجاد مراکز پیشرفتهی مورد نیاز پیوند اعضا و اهدای عضو و تأمین تجهیزات لازم بر عهده دولت و خیرین میباشد.
و اما فرهنگ، ۵۰% نقش را بر عهده دارد که مسئولیت آن بر عهده سازمانهای مردم نهاد، نامآوران عرصه ادب و هنر و فرهنگ و سازمانها و نهادهای فرهنگی دولتی و غیردولتی کشورها میباشد.
با توجه به آنکه نهادینه شدن فرهنگ اهدای عضو در جامعه، ۵۰ درصد اهمیت کل فرایند را داراست و مسئولیت سه بخش واحدهای فراهمآوری، تخصیص و پیوند، علمی است، پس مسئولیت ارتقای فرهنگ و به نوعی تغییر نگرش جامعه در مورد اهدای عضو، بر عهده ی چه کسی است؟
در پاسخ به این سوال بایست گفت: بر اساس آنچه که در کشورهای پیشرو فراهمآوری و پیوند اعضا دنیا انجام میشود، این مسئولیت خطیر با توجه به ماهیت آن، به سازمانهای مردم نهاد (Non Government Organization) واگذار شده است؛ که در اصل بازوی اجرایی دولت در این زمینه و موارد دیگری چون حمایت جامع از خانوادههای اهداکننده، آموزش و ...، میباشند.
بر این اساس در سال ۱۳۹۴، انجمن اهدای عضو ایرانیان، در قالب یک سازمان مردمنهاد، با اخذ مجوز از وزارت کشور، توسط عدهای از نامآوران عرصه علمی اهدا و پیوند اعضا، فرهیختگان فرهنگ و هنر و کارآفرینان اقتصادی (که لیست اسامی آنان را در بخش ارکان انجمن میبینید)، باهدف ارتقای فرایند معنوی و نجاتبخش اهدای عضو تأسیس شد.



لازم به ذکر است شعب انجمن اهدای عضو ایرانیان نیز یک به یک در استانهای مختلف کشور در حال راهاندازی میباشد که تا کنون ۲۶ شعبه راهاندازی شده و یا در شرف راهاندازی است.
سرفصل فعالیت های انجمن اهدای عضو ایرانیان:
بر اساس اساسنامهی مصوب وزارت کشور، فعالیتهای این انجمن، در ۵ سرفصل عمدهی زیر، خلاصه میشود:
- نهادینهسازی فرهنگ اهدای عضو در جامعه
- حمایت همه جانبه از خانوادههای اهداکننده عضو
- آموزش جامعه و تیمهای تخصصی اهدای عضو
- حمایت از پژوهشهای مرتبط با اهدای عضو توسط متخصصان کشور
- کمک به طراحی و اجرای طرحهای زیرساختی

نمودار اهداف اصلی فعالیتهای انجمن

نمودار سایر اهداف فعالیتهای انجمن
انجمن اهدای عضو ایرانیان، با سابقه درخشان نزدیک به 16 سالهی مؤسسین خود در امر ارتقای سیستم اهدای عضو کشور، از همان سال تأسیس، فعالیتهای گسترده و مستمر خود را در این راستا و نهادینه سازی فرهنگ معنوی اهدای عضو در جامعه، آغاز نمود؛ که نمونهای از این فعالیتها، به قرار زیرند:
فرهنگی
- راهاندازی سامانه فرهنگی و ملی اهدای عضو به آدرس www.ehdacenter.ir
- راهاندازی روش آسان دریافت کارت اهدای عضو از طریق سامانهی پیامکی ۳۴۳۲
- برگزاری سالانهی مراسم تقدیر از خانوادههای اهداکننده در سراسر کشور (جشن نفس)
- تولید روزانهی محتواهای فرهنگی با موضوع اهدای عضو و نشر در رسانهی ملی و فضاهای مجازی
- برگزاری جشنوارههای فرهنگی، هنری با موضوع اهدای عضو
- تدوین پیوست رسانهای ملی؛ با کمک شورای سلامت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- برگزاری پویشهای مردمی
- اضافه کردن مبحث اهدای عضو به کتب درسی دانشآموزان
- عقد تفاهمنامه با سازمانها و نهادهای ذیربط
- اخذ موافقت درج نشان اهدای عضو بر روی کارت نظام پرستاری و نظام پزشکی
- اخذ مجوز درج نشان اهدای عضو بر روی کارت ملی، گواهینامه، بیمهی سلامت، کارت پایان خدمت در کمیسیون اجتماعی هیئت دولت
- حمایت از تولید بیش از 250 فیلم و سریال در طول 16 سال گذشته
- تشکیل کمیتههای فرهنگی هنری و ورزشی (سینما و تئاتر، تجسمی، موسیقی، انیمیشن، ورزش، سفیران و ...) با حضور نامآوران کشور در راستای ایدهپردازی طرحهای نوین جهت نهادینه شدن فرهنگ اهدای عضو در جامعه
- گردآوری، چاپ و نشر دوفصلنامهی فرهنگی نامیرایان
آموزشی و علمی
- برگزاری دورههای آموزش جامع فراهمآوری اعضای پیوندی برای تیمهای تخصصی مرتبط کشور
- برگزاری دورههای آموزشی فراهمآوری اعضای پیوندی در سایر کشورها (چین، امارات متحدهی عربی، پاکستان، هندوستان و ...)
- برگزاری دورههای بینالمللی آموزش اهدای عضو با حضور متخصصان کشورهای پیشرو در این زمینه (اسپانیا، فرانسه، کرواسی، ایتالیا، آمریکا، برزیل و ...) در کشور
- برگزاری دورههای آموزش تخصصی فراهمآوری اعضای پیوندی به صورت مجازی برای تیمهای مرتبط کشور
- برگزاری دوره های آموزش تخصصی روش های اصولی رویارویی با خانواده های افراد مرگ مغزی
- نگارش دو کتاب «آموزش ۸۵ تکنیک رضایتگیری» و «آموزش جامع فراهمآوری اعضا برای پیوند در ایران»
- تدوین نخستین اپلیکیشن جهانی روشهای مراقبت از ارگانهای افراد مرگ مغزی
- برگزاری جلسه توجیهی برای حدود سه هزار مسئول فرهنگی (ائمه جمعه، استانداران، فرمانداران، مدیران صداوسیما، روسای دانشگاهها و دانشکدههای علوم پزشکی و معاونین آنها و ...) در استانهای مختلف کشور
- درج مباحث علمی، آماری و اجتماعی مرتبط با فراهمآوری اعضای پیوندی در کوریکولومهای آموزشی رشتههای پرستاری، پزشکی، پیراپزشکی و رشتههای تخصص پزشکی
- نگارش نخستین دستورالعمل و شیوه نامهی فراهمآوری اعضای پیوندی به سفارش مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت
- تشکیل هستهی آموزش مراقبت از اعضای افراد مرگ مغزی با تعامل انجمن بیهوشی ایران
زیرساختی
- تدوین و راهاندازی نخستین سامانهی ملی ثبت اطلاعات فراهم آوری و پیوند اعضا
- تدوین و راهاندازی نخستین سامانهی انتقال ارگانهای افراد مرگ مغزی
- تدوین و راهاندازی طرح پایش واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی
- تدوین طرح رتبهبندی کوردیناتورها و واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی
- طرح ایجاد پرونده الکترونیک برای خانوادههای اهداکننده عضو
- طرح کوردیناتور پشتیبان
- برگزاری جلسات مدیریت بحران واحدهای فراهمآوری اعضای پیوندی
مددکاری
- حمایت همه جانبه از خانوادههای اهداکنندهی اعضای پیوندی
- برگزاری پویشهای مردمی برای پوشش نیازهای خانوادهها (کمپین نبض دوباره)
- ایجاد بستهی خدمات بیمهای مختص اهدای عضو توسط بیمهی دی؛ با نام "جانبخش"
- تعامل با سایر سازمانها و نهادهای خیریه برای حمایت همهجانبه از خانوادههای اهداکننده
- برگزاری دورههای سوگ درمانی و معنی درمانی باهدف کاهش اثرات منفی سوگ بر خانوادههای اهداکننده
- تدوین نخستین پروتکل جهانی مددکاری اهدای عضو
- طرح پرونده الکترونیک و کارت هوشمند خانوادههای اهداکننده عضو
- طرح تعامل کمیته امداد و انجمن اهدای عضو ایرانیان در حمایت از این خانوادهها
- عقد تفاهمنامه با مراکز حمایتی و درمانی با موضوع حمایت از خانوادههای اهداکنندهی عضو
- تشکیل کمیته های مالی، حقوقی، جذب منابع و کمیتهای متشکل از خانوادهها برای کمک و رسیدگی به مشکلات خانوادههای اهداکننده
پژوهش
- تأسیس نخستین مرکز تحقیقات اهدای عضو کشور
- حمایتهای مالی، علمی و معنوی از پژوهشگران مرتبط با اهدای عضو
- انجام پژوهشهای مرتبط با اهدای عضو و ارائه آن در کنگرههای علمی داخلی و بینالمللی
- تدوین نخستین پروتکل پژوهش اهدای عضو در کشور
- اجرای طرح پژوهشی ملی بررسی میزان آگاهی و نگرش اجتماعی نسبت به مقولهی اهدای عضو و مرگ مغزی
- اجرای طرح پژوهشی ملی بررسی میزان تأثیر فرمتهای مختلف محتوای فرهنگی با موضوع اهدای عضو در فضاهای مجازی بر روی تغییر نگرش جامعه در مورد مرگ مغزی و اهدای عضو
- تدوین سرفصلهای پژوهشی کاربردی برای دانشگاهها جهت ارائه به دانشجویان