از جمله مهمترین موارد از اسناد بالادستی که واحد مددکاری انجمن به منظور راهنما و خط مشی فعالیتهای خود از آنها استفاده میکند موارد زیر میباشد. جهت مطالعه هر یک از اسناد میتوانید نسبت به دانلود فایل مربوطه اقدام نمائید.
این شیوهنامه در سال ۱۳۹۶ با همکاری انجمن اهدای عضو ایرانیان، مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماریهای معاونت درمان وزارت بهداشت و اداره مددکاری اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین گردید و طی نامهای رسمی به تمامی دانشگاههای علوم پزشکی کشور ابلاغ گردید.
دانلود فایل سند شیوه نامه مددکاری در اهدای عضو
دانلود فایل سند نامه ابلاغ شیوه نامه مددکاری به دانشگاههای علوم پزشکی
مددکاری اجتماعی حرفهای است که به مسائل افراد، خانوادهها، گروهها و جوامع میپردازد تا آسایش فردی و جمعی آنها را ارتقا بخشند. هدف مددکاری اجتماعی کمک به افراد است تا مهارتها و تواناییهایشان را در راستای استفاده از منابع خود و جامعه افزایش دهند، تا بتوانند مسائل و مشکلات خود را حل کنند. و اما مددکاری اجتماعی در اهدای عضو چقدر ضرورت دارد:
1) تنها ماندن و سردرگمی خانواده بعد از رویارویی اولیه با هماهنگکننده و رفتن وی به داخل بخش برای معاینات و بررسیهای بالینی عزیزشان
2) تنها ماندن و بیقراری تعداد کثیری از اعضای دور و نزدیک خانواده پشت درب اتاق مصاحبه و ایجاد یک فضای منفی؛ زمانی که هماهنگکننده در حال ارائهی خبر بد به تعداد اندکی از اعضای درجهی یک خانواده در اتاق مصاحبه بود.
3) نیاز مبرم به استمالت و همدلی با آن تعداد از اعضای خانواده که در اتاق مصاحبه، خبر مرگ عزیزشان را دریافت میکردند.
4) نیاز به همراهی و همدلی با خانواده پس از اتمام جلسهی ارائهی خبر بد و درخواست اهدای عضو؛ برای پاسخ دادن به سؤالات و ابهاماتشان و به اجماع رساندن تمامی افراد خانواده جهت اخذ تصمیمی بزرگ و جانبخش در مورد عزیزشان.
5) نیاز به همراهی و حمایت روحی از خانواده پس از رضایت به اهدای عضو؛ زمانی که هماهنگکننده برای انجام هماهنگیهای لازم جهت انتقال متوفی به واحد اهدای عضو، آنها را تنها گذاشته بود.
نکته: متاسفانه یکی از مشکلات عمده در این فرایند، تنها ماندن خانواده پس از رضایت به اهدای عضو است؛ چرا که هماهنگکننده که تنها فرد نزدیک خانواده میباشد، برای هماهنگی و بسترسازی فرایندهای بسیار پیچیده و متعدد اهدای عضو، مشغول به فعالیت میباشد؛ و این موضوع برای خانواده، که بیاطلاع از حجم کار هماهنگکننده هستند، این مفهوم را القا میکند که تیم اهدای عضو، تا قبل از اخذ رضایت، دور آنها را گرفته بودند و بلافاصله وقتی به نتیجهی مطلوبشان رسیدند، خانواده را تنها و به حال خود گذاشتهاند که این بسیار حس ناخوشایند و زجردهندهای است.
6) عدم همراهی خانواده در زمان انتقال متوفی از بیمارستان مبدأ به بیمارستان واحد فراهمآوری به دلیل درگیر بودن هماهنگکننده و تیم مراقبت در آمبولانس.
7) سردرگمی خانواده برای چندین ساعت در پشت درب بخش مراقبتهای ویژهی بیمارستان واحد اهدای عضو؛ چرا که هماهنگ کننده و تیم مراقبت، مشغول به پایدار کردن وضعیت بالینی فرد مرگ مغزی برای حفظ ارگانها هستند.
8) عدم حمایت روحی کامل از خانواده و تنها ماندن آنها به مدت حدود 24 ساعت؛ که هماهنگکننده مشغول به هماهنگیهای لازم برای انجام مراحل نهایی تخصیص، هماهنگی با تیمهای پیوند اعضا برای برداشت ارگانها، تعیین ساعت اتاق عمل، هماهنگی با تیم اتاق عمل، رسیدن جرحان برداشتکننده از سایر شهرها و مناطق کشور و ... میباشد.
9) ملالآورترین تنهایی و بیهمراهی خانواده در زمانی است که عمل برداشت اعضای عزیزشان در اتاق عمل در حال انجام میباشد و حضور هماهنگکنندهی اهدای عضو نیز در اتاق عمل، الزامی است.
10) نیاز مبرم به همراهی خانواده در مسیر ترخیص جسد، هماهنگیهای اداری پزشکی قانونی (در صورت نیاز)، انتقال به آرامستان و ... .
11) نیاز به حضور یکی از نمایندگان واحد اهدای عضو در یکی از مراسمهای خاکسپاری و بزرگداشت اهداکننده جهت همدلی و قدردانی و هم چنین ایراد یک سخنرانی مبنی بر تصمیم بزرگ خانواده به اهدای اعضای عزیزشان؛ به دور از هرگونه چشمداشت مالی و ...
12) نیاز به پوشش همه جانبهی مشکلات روحی و مالی (در صورت نیاز و امکان) خانواده و رفع مشکلات احتمالی ایشان تا پایان عمرشان.
13) آنچه که از نمونههای فوق بر میآید، احساس خلاء وجود مددکاران اجتماعی در چرخهی اهدای عضو است که در سه مرحلهی اصلی فرایند اهدای عضو، کمبود آنان ملموس است:
پیش از اهدا - حین اهدا - پس از اهدا
سالها بود که به همراه خانم دکتر نجفیزاده در فکر ایجاد راهکاری برای رفع این نقص بزرگ در سیستم اهدای عضو ایران بودیم؛ تا این که بالاخره تصمیم گرفتیم با استفاده از یک تیم متبحر و کارآمد، نخستین پروتکل مددکاری اهدای عضو جهان را در ایران به نگارش درآوریم.
در این راستا دعوت کردیم از سرکار خانم دکتر معصومه معارفوند، استاد مددکاریاجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عضو فعال انجمن مددکاری اجتماعی کشور که با تشکیل یک تیم از متخصصین این امر و با کمک کارشناسان اهدای عضو ایران، این پروتکل را به نگارش درآورند. پس از حدود یک سال و نیم تلاش شبانه روزی، بالاخره اولین پروتکل جهانی مددکاری اهدای عضو به سفارش انجمن اهدای عضو ایرانیان و توسط متخصصین مرتبط تدوین گردید.
دانلود فایل سند
مددکاری اجتماعی علاوه بر کلیاتی که دارد در هر حوزهای کار و مسئولیت خاص خود را دارد. در انجمن اهدای عضو نیز واحد مددکاری شرح وظایف مختص به خود را دارد شرح این وظایف بدین گونه است: